استادراهنما:حجت الاسلام والمسلمین علي محمدي آشناني

استادمشاور: حجت الاسلام والمسلمین محمد تقي سبحاني نيا

محقق: فاطمه اسفندیاری(23/12/93)

چکیده

مسئله‌ی بحران هویّت، نقش بسزایی در عدم سلامت روانی افراد دارد. توجه خاص قرآن کریم به مقوله‌ی درمان نفس، تزکیه‌ی روح و ویژگی‌های انسان خودآگاه، و توصیه‌های کاربردی و عملی ائمه معصومین علیهم‌السلام نیز مکمل مضامین آلی قرآن می‌باشد. مطالعات تطبیقی و عرضه‌ی یافته‌های نوین و تحقیقات بشری به قرآن کریم و روایات، در جهت یافتن صحت و سقم مطالعات روان‌شناختی و به جهت زدودن خلاء‌های احتمالی موجود در روان‌شناسی فرضیه‌ی اصلی این پژوهش می‌باشد که با محوریت مطالعات دینی انجام پذیرفته‌است. این پژوهش با روش توصیفی و در برخی موارد علّی، با ابزار کتابخانه‌ای به بررسی مسئله‌ی پیش رو پرداخته است. دست‌آورد مطالعات تطبیقی بیان‌گر این است که علم روان‌شناسی مفهوم خودآگاهی را محدود به درمان بیماری و یا حداکثر پیشگیری از آن می‌شمارد و این در حالی است که اسلام دامنه‌ی حیات را گسترده‌تر از این حیات مادی دانسته و با برنامه‌ریزی، هدف گذاری، ارائه‌ی راه‌‌حل مناسب در بحران‌ها، شناخت موانع موجود و معرفی آن و بسیاری موارد دیگر، در جهت سعادت‌مندی انسان و رضایت و خوشنودی وی، برای این جهان و هم برای آخرت وی، برنامه‌های منسجم و مدوّنی را بیان نموده است و از روان‌شناسی به عنوان ابزاری برای دست یابی به آموزه‌های حقیقی قرآن و روایت‌ها و استفاده ‌از آن در زندگی واقعی می‌توان بهره گرفت. شناخت مقدّمات نظری چون شناخت استعدادها و نقص‌ها، و شناخت مقدّمات عملی چون خودسازی و تزکیه از راه‌‌های خودآگاهی و کوچک شمردن‌خود، فراموشی‌خود، خودباختگی، اعتماد به ظن(عدم یقین)، محرک های بیرونی از موانع آن است. و آثاری چون خودشناسی، خداشناسی، اعتدال درونی، ظهور استعدادهای بالقوه، مسئولیت پذیری، قانون پذیری را به همراه دارد.

کلید‌ واژه‌ها: قرآن کریم، روایت‌ها، روان شناسی، خودآگاهی، مهارت‌های زندگی، نفس، مطالعه‌ی تطبیقی.