♦ استقلال نظامی ♦

- دوران پهلوی 

انتخاب و انتصاب مسئولین، ابتدایی‏ترین حق یک کشور محسوب می¬¬شود. وابستگی در دوران پهلوی به حدی بود که انتخاب نخست وزیر و سایر مسئولین باید با نظر مستقیم غرب انجام می¬شد. انتخاب رجال سیاسی وابسته به غرب توسط انگلیس و آمریکا، از خود رضاخان و محمدرضا گرفته تا عناصر مختلف دربار، نکته¬ای تامل برانگیز در وابستگی بی¬چون و چرای رژیم پهلوی است. افشای این واقعیت از زبان عناصر دربار، بهترین سند برای وجود وابستگی در سران پهلوی است.

در همین زمینه، ملکه پهلوی گفته است:
« گاهی به محمدرضا می¬گفتم: «چرا با علم به اینکه می¬دانی این پدرسوخته¬ها نوکر اجنبی هستند، آن¬ها را اخراج نمی¬کنی؟»
محمدرضا می¬گفت: «چه فایده¬ای بر اخراج آن¬ها مترتب است؟ این¬ها را اخراج کنم، ده¬ها نفر دیگر را اطرافم قرار می¬دهند. بگذارید این¬ها باشند تا خیال دولت¬های خارجی از حُسن انجام امور در ایران راحت باشد!»

او در ادامه، با توجه به اینکه محمدرضا هم از این موضوع آگاه بود، چنین نوشته است:« محمدرضا خصوصی به من می¬گفت: «همین رئیس ساواک و معاون او و مدیران ارشد، همه¬شان با آمریکایی¬ها ارتباط دارند و برای حفظ ظاهر می¬آیند و از من اجازه می¬خواهند؛ در حالی که قبل از کسب اجازه، اطلاعات مورد نیاز را به آمریکا و انگلیس رد کرده¬اند¹.» 

نفوذ تا جایی بود که حسین فردوست در بخشی ازخاطرات خود با اشاره به ملاقاتش با ترات، رئیس اطلاعات انگلیس در ایران و ناراحتی اواز اینکه به محمدرضا به رادیوهای آلمان گوش می¬کند و از روی نقشه¬های آن¬ها جنگ جهانی دوم را دنبال می¬کند، می¬گوید:
« پس از بازگشت، جریان را به محمدرضا گفتم. او شدیدا جا خورد و پرسید: « انگلیسی¬ها از کجا می¬دانند که من به رادیوگوش می¬دهم؟... فردا اول وقت، با ترات تماس بگیر و بگو محمدرضا نقشه¬ها را پاره کرد و به هیچ رادیویی هم گوش نخواهد کرد؛ مگر رادیویی که ترات اجازه دهد!²» 
طبق تحقیقات سنای ایالات متحده، تعداد مستشاران آمریکایی در ایران که در سال 1972، 16هزار نفر بود، در سال 1976به 24هزار نفر افزایش یافته بود. ( نک: علی سلیمان¬پور و امیر اکبری، «روابط خارجی ایران و آمریکا در آستانه انقلاب اسلامی»، فصلنامه علمی¬¬پژوهشی پژوهش¬نامه تاریخ،س11، ش 42، بهار 1395،ص 129تا 148) در گزارش سنا هم آمده بود که تعداد آمریکایی¬ها در ایران، می بایست به واسطه خرید بیشتر اسلحه از آمریکا، تا سال 1980به 60هزار نفر برسد. (نک: ابراهیم سنجر، نفوذ آمریکا در ایران، ص121)

- انقلاب اسلامی

حال با ظهور انقلاب اسلامی، وابستگی¬های سیاسی و نظامی ایران از کل کشورهای دنیا قطع شد و شعار راهبردی ایران، یعنی «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی، معنای واقعی استقلال در انتخاب مسئولین و سیاست¬گذاران کشور را درک کرده و به بیگانگان مجال دخالت در امور سیاسی کشور را ندادند. استقلال در روابط خارجی ایران نیز درخور توجه بوده و ایران قبل از انقلاب را که صرفا پیاده¬نظام دولت¬های غربی در منطقه بود، امروز اثرگذارترین کشور منطقه و بعضا دنیا می¬دانند. طبق گزارش امریکن اینترست،در سال 2017 ایران هفتمین قدرت در دنیا شناخته شده است.
 

پی وشت:

1. ریحانه دودی، دربار به روایت دربار؛ فساد سیاسی، ص33

2. نک: حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی؛ خاطرات حسین فردوست، ج1، ص100تا 104

برگفته از: « صعود چهل ساله»، جمعی از نویسندگان، ص 14-16