استقلال نظامی 

 

- دوران پهلوی 

انتخاب و انتصاب مسئولین، ابتدایی‏ترین حق یک کشور محسوب می¬¬شود. وابستگی در دوران پهلوی به حدی بود که انتخاب نخست وزیر و سایر مسئولین باید با نظر مستقیم غرب انجام می¬شد. انتخاب رجال سیاسی وابسته به غرب توسط انگلیس و آمریکا، از خود رضاخان و محمدرضا گرفته تا عناصر مختلف دربار، نکته¬ای تامل برانگیز در وابستگی بی¬چون و چرای رژیم پهلوی است. افشای این واقعیت از زبان عناصر دربار، بهترین سند برای وجود وابستگی در سران پهلوی است.

در همین زمینه، ملکه پهلوی گفته است:
« گاهی به محمدرضا می¬گفتم: «چرا با علم به اینکه می¬دانی این پدرسوخته¬ها نوکر اجنبی هستند، آن¬ها را اخراج نمی¬کنی؟»
محمدرضا می¬گفت: «چه فایده¬ای بر اخراج آن¬ها مترتب است؟ این¬ها را اخراج کنم، ده¬ها نفر دیگر را اطرافم قرار می¬دهند. بگذارید این¬ها باشند تا خیال دولت¬های خارجی از حُسن انجام امور در ایران راحت باشد!»

او در ادامه، با توجه به اینکه محمدرضا هم از این موضوع آگاه بود، چنین نوشته است:« محمدرضا خصوصی به من می¬گفت: «همین رئیس ساواک و معاون او و مدیران ارشد، همه¬شان با آمریکایی¬ها ارتباط دارند و برای حفظ ظاهر می¬آیند و از من اجازه می¬خواهند؛ در حالی که قبل از کسب اجازه، اطلاعات مورد نیاز را به آمریکا و انگلیس رد کرده¬اند1.» 

نفوذ تا جایی بود که حسین فردوست در بخشی ازخاطرات خود با اشاره به ملاقاتش با ترات، رئیس اطلاعات انگلیس در ایران و ناراحتی اواز اینکه به محمدرضا به رادیوهای آلمان گوش می¬کند و از روی نقشه¬های آن¬ها جنگ جهانی دوم را دنبال می¬کند، می¬گوید:
« پس از بازگشت، جریان را به محمدرضا گفتم. او شدیدا جا خورد و پرسید: « انگلیسی¬ها از کجا می¬دانند که من به رادیوگوش می¬دهم؟... فردا اول وقت، با ترات تماس بگیر و بگو محمدرضا نقشه¬ها را پاره کرد و به هیچ رادیویی هم گوش نخواهد کرد؛ مگر رادیویی که ترات اجازه دهد!2» 
طبق تحقیقات سنای ایالات متحده، تعداد مستشاران آمریکایی در ایران که در سال 1972، 16هزار نفر بود، در سال 1976به 24هزار نفر افزایش یافته بود. ( نک: علی سلیمان¬پور و امیر اکبری، «روابط خارجی ایران و آمریکا در آستانه انقلاب اسلامی»، فصلنامه علمی¬¬پژوهشی پژوهش¬نامه تاریخ،س11، ش 42، بهار 1395،ص 129تا 148) در گزارش سنا هم آمده بود که تعداد آمریکایی¬ها در ایران، می بایست به واسطه خرید بیشتر اسلحه از آمریکا، تا سال 1980به 60هزار نفر برسد. (نک: ابراهیم سنجر، نفوذ آمریکا در ایران، ص121)

 

- انقلاب اسلامی

حال با ظهور انقلاب اسلامی، وابستگی¬های سیاسی و نظامی ایران از کل کشورهای دنیا قطع شد و شعار راهبردی ایران، یعنی «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی، معنای واقعی استقلال در انتخاب مسئولین و سیاست¬گذاران کشور را درک کرده و به بیگانگان مجال دخالت در امور سیاسی کشور را ندادند. استقلال در روابط خارجی ایران نیز درخور توجه بوده و ایران قبل از انقلاب را که صرفا پیاده¬نظام دولت¬های غربی در منطقه بود، امروز اثرگذارترین کشور منطقه و بعضا دنیا می¬دانند. طبق گزارش امریکن اینترست،در سال 2017 ایران هفتمین قدرت در دنیا شناخته شده است.
 


پی وشت:

1. ریحانه دودی، دربار به روایت دربار؛ فساد سیاسی، ص33

2. نک: حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی؛ خاطرات حسین فردوست، ج1، ص100تا 104

برگفته از: « صعود چهل ساله»، جمعی از نویسندگان، ص 14-16