زمان آغاز نیت اعتکاف/ نیت روزه در اعتکاف/ معنای مسجد جامع/ تکلیف روزه در صورت حائض شدن در اعتکاف/ خروج از اعتکاف برای امتحان دادن/ بوئیدن عطر و ... توسط معتکف
۱-نیت اعتکاف از چه زمانی شروع می شود؟ آیا می توان از اول شب، نیت کرد؟
همه مراجع: از اول طلوع فجر روز اول
همه مراجع: بله می توان در اول یا اثناء شب اعتکاف را شروع کرد و از همان زمان شروع نیت، باید اعتکاف نمود.
۲- آیا می توان به جای نیت روزه اعتکاف، روزه های دیگری را نیت کرد؟
همه مراجع بجز آقای مکارم: بله، معتکف می تواند به جای نیت روزه اعتکاف، روزه ی دیگیر را چه واجب و چه مستحب نیت کند مانند روزه قضای رمضان، نذر، استیجاری و ... و فرقی بین انواع اعتکاف و انواع روزه نیست
آقای مکارم: لازم نیست روزه برای اعتکاف باشد بلکه می تواند روزه ماه مبارک رمضان یا روزه قضا و مانند آن را بجای آورد، ولی روزه استیجاری مشکل است.
۳- با توجه به اینکه اعتکاف باید در مسجد جامع شهر باشد، جامع یعنی چه؟
همه مراجع: مسجدی که اختصاصا به گروه یا قبیله ای ندارد و محل اجتماع عامه مردم است.
۴- فردی به واسطه نذر معین یا غیر معین، یا اعتکاف مستحبی، معتکف شده اگر روز دوم یا سوم حائض شود، آیا قضای اعتکاف بر او واجب است؟
آقای خامنه ای: با شروع حیض ولو در بعض روز سوم، اعتکاف باطل می شود و قضا ندارد و اگر اعتکاف به واسطه نذر واجب شده، قضاء آن را می تواند در هر مسجدی و در هر زمانی به جا آورد مگر اینکه در نذر اعتکاف در مسجد خاص و زمان خاص در نظر داشته باشد که در این صورت باید طبق همان نذر خود عمل کند.
آقای شبیری زنجانی: اعتکاف باطل است در صورتیکه اعتکاف به واسطه نذر غیر معین بر او لازم شده باشد، اعتکاف در زمان دیگر بر او واجب است.
آقای صافی گلپایگانیاعتکاف مستحب و نذر معین، قضاء ندارد- در نذر معین باید نذر را بعد از پاک شدن ادا کند.
آقای مکارم: قضای آن در نذر، واجب است، اگر نذر معین باشد بعدا نیت قضا می کند و اگرر غیر معین باشد، نیت ادا میکند. اما اگر در اعتکاف مستحبی، اگر روز اول و دوم حائض شود چیزی بر او نیست و اگر روز سوم حائض شود، قضاء آن لازم ست.
۵- آیا معتکف می تواند برای شرکت در جلسه امتحان( به مدت کوتاه یا طولانی) از مسجد خارج شود؟
در صورت جواز، تا چه مقدار می تواند در جلسه امتحان بماند؟
آقای سیستانی: اگر امتحان ضروری باشد و به مقدار یک ساعت، اشکال ندارد ولی بیشتر از آنف به احتیاط واجب، جایز نیست.
آقای صافی گلپایگانی: جواز در صورتی که زمان کوتاه باشد بعید نیست.
آقای مکارم: در مورد امتحانات سرنوشت ساز، مجاز است البته طوریکه صورت اعتکاف به هم نخورد، مثلا حدود یکی دو ساعت، و بیشتر نباشد.
آقای شبیری زنجانی: اگر شرکت در جلسه امتحان برایش لازم و ضروری استف می تواند از مسجد خارج شود ولی در صورت که توقفش بیرون مسجد زیا طول بکشدف به حدی که صورت اعتکاف به هم بخورد، اعتکاف خود به خود باطل می شود.
آقای نوری همدانی: در فرض سوال الف و ب، خیر، نمی تواند خارج شود.
آقای وحید خراسانی: الف) خروج از محل اعتکاف برای امتحان مهم( مثل امتحان پایان ترم) ضرورت عرفیه به حساب می آید و مانعی ندارد.
ب) به مقداری که ضرورت دارد اکتفاء نماید و نباید بیشتر از زمانی که برای انجام امتحان لازم است خارج مسجد بماند وبر احتیاط واجب نزدیکترین مسجد بر گردد و در بیرون مسجد ننشیند و اگر اضطرار به نشستن پیدا کرد در صورت امکان در سایه ننشیند.
۶- بوئیدن عطریات و ریاحین و ... برای معتکفین چه حکمی دارد؟
همه مراجع: بوئیدن بوی خوش و گیاهان برای لذت بردن، حرام است.
کارشناس: زهرا سُلگی( کارشناس ارشد فقه و اصول- کارشناس دفتر پاسخگویی مسائل شرعی حرم حضرت عبدالعظیم ع)