♦ استقلال فرهنگی ♦

استحاله فرهنگ غنی مردم مسلمان ایران در راس تمام فعالیت های دوران پهلوی قرار داشت. در این دوران، غرب توسط پهلوی ها و درباریان، به عنوان الگویی بی بدیل برای تبعیت به مردم معرفی می شد؛ برای نمونه، میرزا ملکم خان که پدر روشن فکری و پایه گذار لژهای فرماسونری در ایران است، نوشته است: « من همین قدر می گویم که ما در مسائل حکمرانی، نه می توانیم و نه باید از پیش خود اختراعی نماییم. یا باید علم و تجربه فرنگستان را سرمشق خود قرار بدهیم، یا باید از دایره بربری گری خود قدمی بیرون نگذاریم^۱.» 

در گزارش عملکرد سال ۱۹۶۲ م، کمیسیون مبادلات فرهنگی و آموزشی ایران و آمریکا که در سال ۱۳۰۴ به ریاست محمد علی فروغی تاسیس شد، به طور مشخص از اهدافی از این دست نام برده شده است: معرفی آمریکا به عنوان ملتی قوی و دمکراتیک و پویا و معرفی ارزش ها و شیوه زندگی آمریکایی، به عنوان الگوی آرمانی ایرانیان^۲.
فسادهای بی شمار دربار و ترویج بی بندوباری در اکثر نقاط کشور، در دستور کار حکومت قرار گرفت و همّ و غم پهلوی از بین بردن اسلام در کشور ایران بود. ابتذال و بی بند و باری افسار گسیخته پهلوی، حتی از کشورهای اروپایی نیز بیشتر بوده که از مصادیق آن می توان به جشن هنر شیراز و ازدواج هم جنس بازان اشاره کرد.

آنتونی پارسونز در دیدار با شاه برای نشان دادن عمق فاجعه ای که در جشن هنر شیراز می گذشت به او می گوید:
جشن هنر سال ۱۳۵۶ شیراز، از نظر کثرت صحنه های اهانت آمیز به ارزش های اخلاقی ایرانیان، از جشن هنر پیشین فراتر رفته بود. به عنوان مثال ... یکی از صحنه هایی که در پیاده رو اجرا می شد، تجاوز به عنف بود که به طور کامل، نه به طور نمایشی و وانمودسازی، به وسیله یک مرد کاملا عریان یا بدون شلوار، درست به خاطر ندارم، با یک زن که پیراهنش به وسیله مرد متجاوز چاک داده می شود، در مقابل چشم همه صورت گرفت؛ ولی موضوع به شیراز محدود نشد و طوفان اعتراض که علیه این نمایش برخاست، به مطبوعات و تلوزیون هم رسید. من به این خاطر، موضوع را با شاه در میان گذاشته و به او گفتم: « اگر چنین نمایشی، به طور مثال در شهر منچستر انگلیس اجرا می شد، کارگردان و هنرپیشگان آن جان سالم به در نمی بردند!» شاه مدتی خندید و چیزی نگفت... ^۳.»

یکی از وقایعی که واقعا روحانیان را به خشم آورد به ماجرای ازدواج دو پسر در سال ۱۹۶۸ مربوط می شد که فرزندان دو ژنرال سرشناس بودند و اتفاقا یکی از آنها، کیوان خسروانی،- به عنوان طراح لباس شهبانو فرح معروفیت داشت. این ازدواج غیرعادی در هتل کمودور تهران صورت گرفت و پایتخت کشور شاهنشاهی ایران در حالی شاهد این رویداد بود که هم احکام اسلام به ممنوعیت هم جنس بازی صراحت داشت و هم در بیشتر کشورهای اروپایی، هنوز هم جنس بازی اقدام غیرقانونی تلقی می شد^۴!

اما انقلاب اسلامی در نخستین روزهای تاسیس، اسلامی کردن امور را اصلی مهم در فعالیت های فرهنگی قرار داد. انقلاب فرهنگی به منظور پاکسازی دانشگاه ها، تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، تالیف کتب متناسب با فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ... از جمله اقدامات مهم و کلیدی نظام در راستای ترویج فرهنگی اسلامی ایرانی به کار می رود.

استقلال فرهنگی کشور تا به آن حد ارتقا یافت که انقلاب اسلامی، ایران را از کشوری متاثر از فرهنگ مبتذل غربی در اواخر دوران پهلوی، به کشوری موثر در سال های اخیر تبدیل کرده است. فرهنگ غنی کشور که در سایه انقلاب اسلامی رشد و نمو یافته، توانسته است در قلب کشورهای غربی و استعماری نفوذ کند و دل های بسیاری را مشتاق تفکر بنیان گذار انقلاب اسلامی کرده است. از جمله اقدامات دولت های غربی برای نفوذ فرهنگی در کشور و اضمحلال فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی، می توان تدوین برنامه های مختلفی از قبیل سند ۲۰۳۰ را نام برد که جمهوری اسلامی با شناخت دقیق این سند، با تصویب آن در کشور مخالفت کرد تا مانع رسوخ فرهنگی بیگانگان در کشور شود. 
 

پی نوشت:

۱. محمدمحیط طباطبایی، مجموعه آثار میرزاملکم خان، ص ۱۰

۲. نک: انجمن ایران و آمریکا، فصل نامه مطالعات تاریخی، شماره ۹، پاییز ۱۳۸۴، صفحه ۱۵

۳. آنتونی پارسونز، غرور و سقوط؛ خاطرات سفیر سابق انگلیس در ایران، صفحه ۹۱ 

برگرفته از: صعود چهل ساله، جمعی از نویسندگان، ص ۲۴-۲۲