چکیده: امامت از نظر اعتقادی- فرهنگی از اصیل ترین مبانی ایدئولوژیکی اسلام و از نقطه نظر سیاسی- اجتماعی از بارزترین پایه های انقلابی فقه اسلام می باشد.در تجزیه تحلیل های سنتی بیشتر در دو بخش، شرایط امام و مسئولیت های امامت مورد بحث قرار گرفته و می گیرد. بی شک بررسی این دو بخش می تواند پاسخگوی بسیاری از سوالاتی باشد که در زمینه امامت مطرح می گردد ولی توجه به این نکته جالب تر خواهد بود که شرایط و مسئولیت های امامت تنها در صورتی مشخص خواهد شد که ماهیت امامت و عناصر تشکیل دهنده این طرح ایدئولوژیکی و انقلابی معین گردد. زیرا این چگونگی و مشکل خاص امامت است که شرایط امام و مسئولیت های امامت را دقیقاً تعیین خواهد کرد.اگر ما در بحث های سنتی دو یا چند نوع شرایط و چند گونه مسئولیت ها را برای مشاهده می کنیم بخاطر اختلاف نظری است که درشناخت ماهیت این طرح وجود داردو هر کدام از یک نوع و شکل خاص امامت جانبداری می کنند وبه همین دلیل است که در بحث امامت ابتدا باید سیستم این طرح و مفهوم و ماهیت آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد تا شرایط و حدود مسئولیت های امام خود به خود مشخص گردد.

از آنجا که نهج البلاغه به عنوان برگزیده سخنان امام بیانگر اسلام راستین و ترجمان وحی خدا و برگردان شیوایی از قرآن است ما مسئله امامت این اصیل ترین و انقلابی ترین و در عین حال عمیق ترین طرح از (ایدئولوژیکی سیاسی فرهنگی حقوقی) اسلام را از دیدگاه اسلامی در نهج البلاغه که پس از سخنان امام را در این زمینه به دقت مطالعه می نمائیم.