عنوان اثر

سال دفاع

نام و نام خانوادگی طلبه

نام و نام خانوادگی استاد راهنما

نام و نام خانوادگی استاد داور

واژگان کلیدی

بداء از دیدگاه شیعه و اهل سنت

۱۳۹۳

مرضیه کاظمی

اقدس منصوری

 

طوبی شاکری

 

بداء، نسخ، لوح محفوظ، لوح محو و اثبات، قضا و قدر

 

چکیده: بداء در اصطلاح به معنی تغییر مقدرات از سوی خداوند، از باورهای شیعه است و در روایات جایگاه ویژه ای دارد. اما همواره جمعی از اهل سنت این آموزه را بهانه وشیعه را مورد هجوم قرار داده اند. البته معنای لغوی آن یعنی «ظهور و پیدایش رأی جدید» بر خداوند محال است؛ زیرا لازمه آن سبق جهل و حدوث علم بوده که هر دو بر خداوند محال است. نزاع هایی که در منابع اهل سنّت بر سر مسئله «بَداء» جریان دارد لفظی است و حقیقت «بَداء» نزد آنان پذیرفتنی است. «بَداء» با علم و اراده الهی هیچگونه منافاتی ندارد و هرگز مستلزم جهل و پشیمانی در ذات خداوند نیست. از سویی رابطه نزدیکی بین بَداء و نسخ وجود دارد.  اعتقاد به «بَداء» فواید زیادی در حوزه اعتقادی و عملی به دنبال دارد. محورهای مهم این پژوهش عبارتاند از : مفهوم شناسی واژگان کلیدی؛ چیستی بَداء و تبیین اعتقاد به آن؛ وجوه مختلف بَداء، دلایل بَداء، بَداء و اهل سنّت، ارتباط بَداء با علم  واراده الهی؛ سنّت های تغییرناپذیر الهی و ...پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکردی قرانی و روایی و با روش توصیفی-اسنادی با شیوه بیان مصداقی، جوانب موضوع را بررسی و پس از پرداختن به معنای لغوی و اصطلاحی آن ، مصادیقی از وقوع بداء در آیات و روایات ارائه دهد و سپس ضمن به تصویر کشیدن رابطه آن با علم الهی در صدد اثبات این حقیقت است که بداء به معنایی که شیعه امامیه بدان معتقد است،در واقع همان تغییر در لوح محو و اثبات است که اهل سنت به آن باور دارند و نزاع شیعه و سنی در این موضوع لفظی است.