چکیده: از گنجینه های ماندگار و قابل بهره، سخنان امامان معصوم (علیهم السلام) خصوصاً سید الشهدا (علیه السلام) است که برای شیعیان به یادگار مانده است.کلام گوهر بار حضرت برگرفته از سیره ی نبوی و وحی الهی و منبع غنی معرفتی در بعد اعتقادی و سرشار از آموزه های تربیتی و اخلاقی در ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با جمع آوری برخی از خطبه ها و نامه های حضرت درمسیر مکه تا کربلا با روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از کتب تاریخی و روایی معتبر به تبیین معارف اعتقادی نظیر (توحید، معاد، نبوت و امامت) و نکات پند آموز و کارآمدی نظیر (سلب حکومت از حاکمان فاسد و ظالم، اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در اجتماع، عظمت و مقام شهداء و شهادت در اسلام و الگوی تربیتی برای سعادت بشر) پرداخته است. زیرا در طول تاریخ، عمدتاً از منظر سوگ به کربلا نگریسته اند که هر چند بایسته، اما از نکات ظریف و لطیف حماسه ی عاشورا و چرایی آن از منظر فرمایش های حضرت چشم پوشی شده است. در صورتی که با تمسک به کلام حضرت به عنوان یک منبع ناب می توان تفسیر تازه ای از نهضت های عاشورا در زمینه ی کسب معارف و پیام ها و درس های آموزنده و عظیم برای زیستن و بالیدن و فوز و فلاح به دست آورد.