عنوان اثر

سال دفاع

نام و نام خانوادگی طلبه

نام و نام خانوادگی استاد راهنما

نام و نام خانوادگی استاد داور

واژگان کلیدی

سيماي حضرت آدم (ع) در ادبيات فارسي

   تا قرن پنجم هجري قمري

۱۳۸۷

اكرم دورسون خواجه

جناب آقاي مهدي محمدي

طوبی شاکری

آدم، ادبيات، كيومرث

چکــیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــده

ادبيات فارسي يكي از سرمايه هاي جاودان و افتخار آميز ايران است كه از جهت غنا و تنوع آثار در دنيا كم نظير است،‌ زيرا از طرفي وارث فرهنگ و تمدني كهن است و از سوي ديگر متأثر از آموزه هاي دين اسلام و معارف انسان ساز قرآني است، بررسي متون فارسي در نخستين سال هاي ورود اسلام به ايران ( تا قرن پنجم هجري ) مؤيد تأثير اين فرهنگ بر تفكرات و انديشه هاي بزرگان ادب فارسي و در نتيجه نشاندهنده عمق تأثير قرآن و حديث بر متون نظم و نثر مي باشد .

يكي از بزرگترين مفاهيمي كه سخنوران بزرگ ادب فارسي آثار خود را بدان زينت بخشيده اند داستان حضرت آدم (ع) و در مجموع داستان خلقت است،‌ چرا كه هدف نهائي خلقت،  رسيدن انسان به كمال است و استفاده هاي كنائي و تمثيلي و تشبيهي سخنوران از اين داستان بستري مناسب براي عبرت گيري و رسيدن به اين مهم را فراهم آورده است.

رمز و رازهاي گوناگون داستان حضرت آدم (ع)، و ويژگي ها و فضائل منحصر به فرد وي سبب شده تا اين داستان بسيار مورد توجه قرار گرفته و در زمانهاي مختلف و توسط برخي افراد، به علل گوناگون شاخ و برگ گرفته ودست خوش تغيير و ا نحراف شود .از همين رو دانستن پيشينه فكري و اعتقادي تازه مسلمانان خصوصاً ادباي فارسي مي  تواند زمينه هاي ايجاد اين تغيير را نشان داده و بستري مناسب براي تميز ميان داستان واقعي و غيرواقعي را ايجاد نمايد .

نمود تأثير داستان حضرت آدم (ع) ،‌در ادبيات فارسي گاه بصورت بيان صرف داستان و گاه بصورت استفاده تمثيلي وعرفاني از آن بوده است ،ولي پيچيدگي و دشواري مفاهيم عرفاني سبب شده تا مجالي ديگر براي جلوه گري طلب كند ، و در اين مقال داستان حضرت آدم (ع) در ادبيات فارسي صرفاً از حيث داستان و قصه گويي مورد بررسي قرار گيرد .