استادراهنما:حجت الاسلام والمسلمین علي محمدي آشناني

استادمشاور: حجت الاسلام والمسلمین هادي دوست محمدي

محقق: اعظم قاسمی (۳۰/۱/۹۴)

 

چکیده

 پژوهش حاضردر پاسخ به این پرسش که: قرآن کریم در بیان آموزه­های خویش از کدامین شیوة استدلال منطقی و به چه میزان استفاده نموده است؟ تهیه و تنظیم گردیده، در صدد بیان این مهم است که قرآن علاوه برتوصیه به تفکر و تعقل، خود نیز در بیان معارف و اثبات مطالب از تمامی انواع استدلال منطقی (به لحاظ صورت) یعنی «قیاس، استقراء و تمثیل» و از سه شکل مهم استدلال (به لحاظ ماده) یعنی «برهان، جدل و خطابه» به طور فراوان استفاده کرده است و در ضمن به نقل برخی مغالطه­های مخالفان و منکران نیز پرداخته و از این روی ما شاهد و جود استدلالهای مغالطی آنان و البته ابطال آنها در قرآن عزیز نیز می­باشیم. این رساله که با رویکرد تحلیلی و با روش گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه­ای و بهره­مندی از منابع متعدد به ویژه منابع  منطقی، تفسیری، علوم قرآنی سامان یافته است بعد از بررسی انواع استدلال منطقی به لحاظ صورت و مادّه به بیان نمونه­هایی از استدلالهای قرآنی که در قالب و ساختار قیاس، استقراء و تمثیل و به شکل برهان، جدل و خطابه ارائه شده است می­پردازد، چنانکه مواردی از مغالطه­های مخالفان و معاندان را که در قرآن حکیم به آن اشاره شده بیان می­نماید و در پایان ادعای شعر بودن تعابیر زیبای قرآن حکیم را نیز ردّ  می­کند.

 کلیدواژه ­ها: قیاس، استقراء، تمثیل، برهان، جدل، خطابه، مغالطه، شعر.