استادراهنما: سرکار خانم زهرا راستي

استادمشاور: سرکار خانم طوبي شاكري گلپايگاني

محقق: مریم قانعی (۲۵/۶/۹۵)

چکیده

 در اسلام برای تمام مسائل فردی و اجتماعی بشر احکام و قوانینی وضع شده است که برخی از این احکام قطعی و ضروری است و این احکام از منابع استنباط احکام( قرآن، سنت، اجماع و عقل)دریافت می شود. یکی از این ضروریات حکم قصاص است که در آیات و روایات فراوان بر تشریع و وجوب آن تأکید شده است که عام و مطلق هستند و همه ی افرادی را که مرتکب قتل عمد گردند شامل می شود خواه از خویشاوندان خواه اجنبی باشند.اما برای تحقق قصاص وقوع شرایطی لازم است که یکی از این شرایط « انتفاء ابوت » می باشد، این شرط از شرایط قصاص از روایات صحیحی اخذ شده است که عموم آیات قصاص را تخصیص زده و پدر را از حکم قصاص مبری می سازد. پدر در قتل فرزند فقط محکوم به پرداخت دیه، کفاره و تعزیر می شود. مشهور فقهای امامیه و جمهور فقهای اهل سنت قائل به این قول هستند. اما در مورد حکم مادر در قتل فرزند میان فقهای اسلامی از امامیه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد لذا این تحقیق درصدد آن است تا با مطالعه تطبیقی در متون فقهی فقهای این دو فرقه اسلامی، نظرات و دلائل ایشان برآن نظر را بیان نموده و مورد نقد و بررسی قرار دهد. از مطالعه و تحقیق در این متون دریافت شد که مشهور فقهای امامیه به غیر از ابن جنید و برخی از فقهای معاصر مادر را در قتل فرزند محکوم به قصاص می دانند دلیل ایشان نیز عموم آیات قصاص است. اما جمهور فقهای اهل سنت به دلیل قیاس مادر با پدر، مادر را نیز در حکم عدم قصاص ملحق به پدر می دانند و فقط احمدبن حنبل و برخی از مشاهیر اهل سنت رأی به قصاص مادر در قتل فرزند داده اند.

 کلیدواژه ها: قتل، قصاص، مادر، فرزند، فقه فریقین.