چکیده: 

موضوعی که در این تحقیق مورد بحث قرار گرفته است، بررسی نقش رفتار انسان در کاهش و افزایش رزق و روزی اوست. آنچه به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های هر انسانی در زندگی مطرح است، تأمین نیازهای زندگی و دستیابی به امکاناتی است که انسان در طول حیات خویش به آنها نیاز دارد. روشن است که دین اسلام به عنوان برنامه کامل زندگی انسان در این زمینه خاموش نبوده است. در دین اسلام دو عامل به عنوان عوامل اصلی در تأمین نیازهای انسان موثر است: اول آنچه خدای متعال به مقتضای رازقیت خویش به بندگان عطا می نماید، و در درجه بعدی آنچه انسان با اعمال و رفتار و صفات و روحیات خویش می تواند به آن دست پیدا کند. محور اصلی بحث در این پایان نامه بررسی همین بخش اخیر است؛ یعنی بیان نقش انسان در به دست آوردن رزق و روزی خویش و تأثیری که خود می تواند بر افزایش یا کاهش آن داشته باشد. هدف از طرح این بحث شناخت رفتارها و صفاتی است که از دیدگاه اسلام می تواند انسان را ضمن برخورداری از مواهب اخروی و حیات ابدی و حرکت در مسیر کمال به سوی زندگی دنیوی پاک و بهره مند از نعمت های الهی و آسایش و آرامش مورد نیاز و دستیابی به حیات طیبه رهنمون کند.

در این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است و ضمن مراجعه به کتب روایی و تفسیری، از مقالات و مطالبی که در این زمینه در منابع الکترونیکی نیز بوده استفاده شده است. آنچه در نتیجه این تحقیق به دست آمده است تأثیر بسزایی است که انسان می تواند در تأمین رزق و روزی و افزایش یا کاهش آن داشته باشد. ضمن اینکه پی می بریم دستورات اسلام در اینباره با در نظر گرفتن سعادت ابدی انسان و هدفی که از خلقت او وجود داشته است، پیوندی کامل دارد، یعنی همان مسئله ای که در مکاتب بشری مغفول واقع شده است.