استادراهنما: سرکار خانم ام الفخر علامه

استادمشاور: حجت الاسلام و المسلمین عباس سماواتي

محقق: طاهره قائمی فر (۲۵/۱۲/۹۴)

چکیده

در میان شیوه‌های رفتاری مسلمانان، تقیه از همه شیوه‌ها بحث برانگیزتر بوده و از زوایا و ابعاد مختلفی برخوردار می‌باشد. ضمن این که تشابهی با ریا، دروغ، نفاق و دورویی دارد که همین امر منشأ ایراد و اشکال افراد خرده‌گیر و ناآگاه گردیده است، از این رو می‌طلبد که موضوع «قاعده تقیه در فقه امامیه با رویکرد پاسخ به شبهات» مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. در این تحقیق که از سه بخش تشکیل یافته، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش فیش برداری، ابتدا مطالب مورد نظر جمع آوری، سپس به تنظیم مطالب پرداختیم. و معلوم گردید که: یکی از روش‌های عقلایی رایج در میان ملل و نحل تقیه است. این شیوه که به معنی خودداری از افتادن به دام خطر و مهلکه می‌باشد در اسلام نیز برای حفظ جان افراد مسلمان در مواقع خطر، مورد استفاده قرار می‌گرفت. تقیه با کذب و نفاق فرق ماهوی داشته، در تقیه شخص مسلمان از راه ناچاری و برای حفظ جان و ناموس خود، عقیده قلبی خود را پنهان می‌کند اما اهل کذب و نفاق در حقیقت و پندار باطل گرا بوده و اسلام و ایمان را قبول ندارند. تقیه در فقه شیعه، با استناد به روایات مربوط به کلیه موارد خطر و محدوده عمل به آن وسیع بوده و ملاک جواز آن ضرورت و در بن‌بست قرار گرفتن است.

 کلیدواژه ها: تقیه ، قاعده ، فقه امامیه، ضرر جاني، ضرر مالی، ضرر عرضی.