استادراهنما:سرکار خانم اكرم دياني

استادمشاور: حجت الاسلام والمسلمین محمد تقديري

محقق: فهیمه بستان منش نیک (۳۰/۱/۹۴)

چکیده

 اسلام، دارای مبانی و ارکانی است که یکی از آن ارکان حج است. حج، همان آهنگ زیارت کعبه و انجام مناسکی خاص است که ترک عمدی آن به کفر تعبیر شده است. طبق فرمایش امیرمؤمنان علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه السلام) بهترین وسیله‌ای که سالکان برای رسیدن به خدا، بدان چنگ می‌زنند، ایمان به خدا و پیامبرش و جهاد در راه او و انجام مناسک حج و عمره می‌باشد. حج، فرصت بی‌نظیری است تا مسلمانان از دور و نزدیک کنار هم گردآیند و با طرح مسائل و مشکلات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، روابط خود را محکم نمایند. در این کنگرة عظیم دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ... مبادله شده که موجب افزایش قدرت مسلمین در سطح بین‌المللی می‌شود. هر آن‌چه در قرآن آمده، از جمله حج، ظاهری دارد که مردم بدان معرفت دارند و باطنی دارد که تنها شاهدان و عارفان بدان مراتب نایل می‌شوند. سراسر حج، نور معرفت و معنویت است که تنها از راه تهذیب نفس و قطع علایق امور دنیوی وتوجه به امور معنوی و روحانی حاصل می‌شود. مهم‌ترین برنامه دین اسلام، تربیت اخلاقی انسان‌هاست و حج یک برنامه تربیتی است که می‌تواند با آموزه‌های جامع و سازنده خود، انسان‌های نمونه و کاملی را بپروراند و پیام‌های اخلاقی فراوانی برای حج‌گزاران داشته باشد.رساله حاضر بر آن است که با توجه به آیات قرآنی و روایات اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) آثار و ابعاد حج را در زمینه‌های ظاهری و باطنی آن (ابعاد معنوی و عرفانی، فرهنگی و تربیتی، اقتصادی و سیاسی ...) مورد بحث و بررسی قرار دهد.

 کلید واژه ها: حج، امت واحده، جهان اسلام، آیات و روایات.