عنوان اثر

سال دفاع

نام و نام خانوادگی طلبه

نام و نام خانوادگی استاد راهنما

نام و نام خانوادگی استاد داور

واژگان کلیدی

جایگاه تعقل در آیات قرآن

۱۳۸۹

زینب یوسفی

سرکار خانم دکتر وحیدی

سرکار خانم شاکری

عقل، عاقل، تعقل

چکــیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــده

انسان داری نیروی عقل است که به کار گیری آن، او را از دیگر جانداران ممتاز می کند. نیرویی که چگونه بکارگیری و بهره برداری از  آن سبب خلقت انسان و سجده ملائکه بر او است. اسلام اهمیت زیادی به تفکر داده، آنچنان که در هیچ دین و مکتب دیگری توجه ای در این حد به مسئله تعقل نشده است. در اسلام معیار پذیرش اعتقادات اندیشیدن است و عقل و شرع مکمل یکدیگر معرفی شده اند. بکار گیری صحیح و مستدل از تفکر می تواند آدمی را به کمال شایسته خود برساند، این نحوه تفکر صحیح را باید از منبع اصیل و فطری، قرآن دریافت نمود. قرآن به علت الهی بودنش مفاهیم کاملی از عقل و کارکرد آن و نیز مسیری که منتهی به سعادت آدمی می شود را در بر دارد. در قرآن راهکارهای بسیاری را برای تفکر صحیح و تعقلی که ر اه گشا و هدایت گر باشد و انسان را از مرحله نازل انسانیت تا مراحل کمال نهایی او می رساند بیان شده است که آشنایی با آنها و بهر گیری از این دستورات و هشدارها وظیفه انسان و علت قبول اعمال او است. چرا که عملی که از روی تعقل نباشد یعنی تقلید که یا باعث گزند و لغزش می گردد و یا حتی اگر صحیح باشد از آنجایی که تعقل و دلیلی قطعی برای آن نیست براحتی امکان دوری از راه صواب وجود دارد.

در باره اهمیت تفکر، ارزش خردمندان، اموری که تفکر در آنها سودمند و یا  بدون فایده است، نتایج و دست آورد های فکر کردن، پیامدهای به کار نگرفتن این موهبت گرانبهای الهی در بسیاری از آیات قرآن سخن گفته شده است، که استفاده از این آیات و حرکت در سمت و سویی که به آن راهنمایی می کند سبب صعود از مرحله حیوانیت و دست یابی به معرفت می شود، معرفتی که رسیدن به حیاتی متفاوت از حیات معمول اهل بشر که تنها در پی معاش دنیوی هستند را به ارمغان می آورد و این چنین اهل تعقل به حیاتی طیبه و پاک نائل می شوند.