عنوان اثر |
سال دفاع |
نام و نام خانوادگی طلبه |
نام و نام خانوادگی استاد راهنما |
نام و نام خانوادگی استاد داور |
واژگان کلیدی |
بررسی تطبیقی شفاعت در المیزان و المنار
|
۱۳۹۴
|
رقیه خمسه
|
مریم زارعی اقدم
|
طوبی شاکری گلپایگانی
|
شفاعت, المیزان، علامه طباطبایی، المنار، محمد عبده، رشیدرضا
|
چکیده: شفاعت از ماده شفع در اصطلاح به معنای جبران شدن ضعف و نقص ها در سایه اتصال به کمال و نیروی بالاتر می باشد.شفاعت، اندیشه ای اصیل و اسلامی است؛ به گونه ای که علاوه بر نصوص قرآن کریم، روایات نیز در مورد آن به حد تواتر رسیده است. متکلمین و نظریه پردازان اسلامی از فرق های مختلف اصل شفاعت را پذیرفته و فقط در ماهیت آن که با هم اختلاف دارند. معتزله معتقد است که شفاعت فقط برای ترفیع درجه مومنین است و شیعه و اشعری اعتقاد دارند که شفاعت برای گناهان کبیره است. تنها بعد از ظهور تفکرات وهابی از طرف ابن تیمیه که به طور کلی شفاعت را نفی می کند و تفسیر المنار که به تبعیت از آراء ابن تیمیه آیات قرآن را نافی شفاعت می داند، این مسأله مورد نفی و انکار توسط برخی قرار گرفته است. در مقابل، علامه طباطبایی با بررسی آیات شفاعت، آن ها را در دو گروه تقسیم کرده و بیان می کند آیاتی که در آن «مَنْ ذَا الَّذی یشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ» «إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضى» آمده حاکم بر آیاتی است که شفاعت را به طور کلی نفی می کنند. از این رو این نوشتار بر آن است که با مقایسه و تطبیق این دو دیدگاه به روشنگری زوایای مختلف آن بپردازد و به شبهات شفاعت پاسخ دهد. این بررسی نشان می دهد که صاحب المنار معتقد است که شفاعت به معنای تغییر در اراده الهی است و علامه طباطبایی به این مسأله اینگونه پاسخ می دهد که براساس آیات قرآن و روایات شفاعت نه تنها تغییر اراده الهی نیست بلکه سببی از مسببات است که حق تعالی آن را به عنوان قانونی از قوانین هستی قرار داده است که در طول اراده الهی است.