عنوان اثر

سال دفاع

نام و نام خانوادگی طلبه

نام و نام خانوادگی استاد راهنما

نام و نام خانوادگی استاد داور

واژگان کلیدی

مرگ و ترس از آن از منظر قرآن با رویکرد  

فلسفی و کلامی

۱۳۹۳

سهیلا شاهمرادی

مریم زارعی اقدم

طوبی شاکری

مرگ. روح (نفس). حیات اخروی.ترس از مرگ

 

چکیده: در زندگی ما یک حقیقت قابل تامل وجود دارد و آن مرگ است، مرگ به مثابه­ی نقطه­ی عطفی است که تمام امور زندگی ما در آن جمع شده است و هرقدر که از آن بترسیم باز هول ما از آن بیش­تر می­شود و با این که مرگ دقیق­ترین و لازم­ترین مساله زندگی ماست ولی ما حاضر نیستیم یک ساعت از قوه­ی عاقله خود را صرف درک وجود آَن کنیم.در پژوهش حاضر با عنوان "مرگ و ترس از آن از منظر قرآن با رویکرد فلسفی و کلامی" پژوهشگر در صدد بررسی مرگ و ماهیت آن و عوامل ترس از مرگ از نگاه قرآن و با رویکرد فلسفی و کلامی بپردازد.پس از مفهوم شناسی مرگ و واژگان مرتبط ( اجل، احتضار، توفی، سکرات، غمرات، مرگ، موت، فوت) و به معرفی روح که اصل آدمی را تشکیل می­دهد و قبض روح که باعث مفارقت روح از جسم «که به صورت یا با واسطه با بدون واسطه است» می­گردد و دلایل تجرد از دیدگاه قرآن و روایات و فلسفه پرداخته شده است.مرگ در آیات مقابل حیات است و انتقال از عالم فانی دنیا به عالم بقا و آخرت است و مرگ در روایات انتقال از خانه­ای به خانه دیگر (خانه دنیا به خانه آخرت) و در فلسفه بُریده شدن علاقه روح از بدن و جدائی روح از بدن و تغییر حالت روح آدمی پس از جدائی از جسد باقی می­ماند و دیگر جسم به صورت ابزار مورد استفاده قرار نمی­گیرد.درباره مرگ آیات و روایات بسیار زیادی وجود دارد و فلاسفه نظرات مختلف در مورد آن دانسته­اند. با بررسی ماهیت مرگ به ویژگی مخلوق بودن، فراگیر و قطعی بودن مرگ و مجهول بودن زمان مرگ و قریب بودن آن می­پردازیم؛ و آن گاه به چگونگی وقوع مرگ که یا به طور طبیعی ( پُرشدن پیمانه و بدن به مرحله­ای که نفس جدا می­شود) و یا غیرطبیعی (شهادت، قتل، ارادی، مفاجاه، خودکشی، اوتانازی، مرگ مغزی) می­باشد سپس درباره ره آوردهای مرگ که سبب اسباب و علل دنیوی و پایان عمر و انقطاع عمل و بسته شدن راه توبه و احتضار اشاره شده است.در مجموع باید گفت شناخت مرگ و هویت و احاطه­ی کامل بر مراحلش غیرممکن است ولی آشنایی اجمالی از این پدیده ماورائی دارای اهمیت ویژه­ای است چرا که به بیان حالات پس از مرگ انسان عمدتا توسط نوع افکار و در آخرین لحظات زندگی تعیین می­شود و این افکار هم توسط نحوه نگرش و نوع عملش معین گردید که البته ایمان (به خدا و معاد، قضا و قدر الهی) و تفکر ( مرگ و نتیجه و آثار اعمال) همواره کار پُر ارزشی برای تعدیل بخشیدن ترس از مرگ می­باشدو راه کار عملی که قرآن برای تعدیل بخشیدن این ترس معرفی کرده دوری از دلبستگی به دنیا و کسب اعمال  خیر و توشه آخرت و توبه از گناهان است که درب توبه به روی همگان باز است و خداوند ارحم الراحمین است.