عنوان اثر |
سال دفاع |
نام و نام خانوادگی طلبه |
نام و نام خانوادگی استاد راهنما |
نام و نام خانوادگی استاد داور |
واژگان کلیدی |
مرگ و ترس از آن از منظر قرآن با رویکرد فلسفی و کلامی |
۱۳۹۳ |
سهیلا شاهمرادی |
مریم زارعی اقدم |
طوبی شاکری |
مرگ. روح (نفس). حیات اخروی.ترس از مرگ |
چکیده: در زندگی ما یک حقیقت قابل تامل وجود دارد و آن مرگ است، مرگ به مثابهی نقطهی عطفی است که تمام امور زندگی ما در آن جمع شده است و هرقدر که از آن بترسیم باز هول ما از آن بیشتر میشود و با این که مرگ دقیقترین و لازمترین مساله زندگی ماست ولی ما حاضر نیستیم یک ساعت از قوهی عاقله خود را صرف درک وجود آَن کنیم.در پژوهش حاضر با عنوان "مرگ و ترس از آن از منظر قرآن با رویکرد فلسفی و کلامی" پژوهشگر در صدد بررسی مرگ و ماهیت آن و عوامل ترس از مرگ از نگاه قرآن و با رویکرد فلسفی و کلامی بپردازد.پس از مفهوم شناسی مرگ و واژگان مرتبط ( اجل، احتضار، توفی، سکرات، غمرات، مرگ، موت، فوت) و به معرفی روح که اصل آدمی را تشکیل میدهد و قبض روح که باعث مفارقت روح از جسم «که به صورت یا با واسطه با بدون واسطه است» میگردد و دلایل تجرد از دیدگاه قرآن و روایات و فلسفه پرداخته شده است.مرگ در آیات مقابل حیات است و انتقال از عالم فانی دنیا به عالم بقا و آخرت است و مرگ در روایات انتقال از خانهای به خانه دیگر (خانه دنیا به خانه آخرت) و در فلسفه بُریده شدن علاقه روح از بدن و جدائی روح از بدن و تغییر حالت روح آدمی پس از جدائی از جسد باقی میماند و دیگر جسم به صورت ابزار مورد استفاده قرار نمیگیرد.درباره مرگ آیات و روایات بسیار زیادی وجود دارد و فلاسفه نظرات مختلف در مورد آن دانستهاند. با بررسی ماهیت مرگ به ویژگی مخلوق بودن، فراگیر و قطعی بودن مرگ و مجهول بودن زمان مرگ و قریب بودن آن میپردازیم؛ و آن گاه به چگونگی وقوع مرگ که یا به طور طبیعی ( پُرشدن پیمانه و بدن به مرحلهای که نفس جدا میشود) و یا غیرطبیعی (شهادت، قتل، ارادی، مفاجاه، خودکشی، اوتانازی، مرگ مغزی) میباشد سپس درباره ره آوردهای مرگ که سبب اسباب و علل دنیوی و پایان عمر و انقطاع عمل و بسته شدن راه توبه و احتضار اشاره شده است.در مجموع باید گفت شناخت مرگ و هویت و احاطهی کامل بر مراحلش غیرممکن است ولی آشنایی اجمالی از این پدیده ماورائی دارای اهمیت ویژهای است چرا که به بیان حالات پس از مرگ انسان عمدتا توسط نوع افکار و در آخرین لحظات زندگی تعیین میشود و این افکار هم توسط نحوه نگرش و نوع عملش معین گردید که البته ایمان (به خدا و معاد، قضا و قدر الهی) و تفکر ( مرگ و نتیجه و آثار اعمال) همواره کار پُر ارزشی برای تعدیل بخشیدن ترس از مرگ میباشدو راه کار عملی که قرآن برای تعدیل بخشیدن این ترس معرفی کرده دوری از دلبستگی به دنیا و کسب اعمال خیر و توشه آخرت و توبه از گناهان است که درب توبه به روی همگان باز است و خداوند ارحم الراحمین است.