امام خمینی ره:

۱۷شهریور «مِنْ ایام الله» است، باید متذکر باشید. باید یادآوری کنید این «ایّام الله» را. چنانچه کردید؛ از یاد نباید برود این «ایّام الله» برای اینکه این ایامند که آدم سازند. این ایام است که جوانهای ما را از عشرتکده ها بیرون می آورد به میدان جنگ می برد. این ایام الهی هست که ملت ما را بیدار می کند، و بیدار کرد. امر می کند: ذَکِّرْهُمْ بِایّامِ الله؛ «ایّام الله» را در ذکر مردم وارد کن.» (صحیفه امام؛ ج ۹،ص ۴۶۶؛ ج۱۳، ص ۱۸۷).

قیام ۱۷ شهریور ۵۷

قیام ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ یکی از مقاطع حساس مبارزات ملت مسلمان ایران علیه رژیم پهلوی به رهبری امام خمینی ره است.

ملت ایران در پی خیانتها و ستمگریهای دشمنان این مرز و بوم دست به قیامهایی زده است که به طور سلسله وار بر یکدیگر تأثیر گذاشته است. از مهمترین این حوادث، قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بود که علیرغم سرکوب تبعید امام خمینی به خارج کشور، اسباب رشد سیاسی مردم و روحانیت و برملاشدن چهره منافقانه شاه شد و زمینه های سقوط رژیم شاه را گسترش داد.

غرب گرایی و مدرنیزم ظاهری شاه که همراه با زندانی کردن و تبعید و کشتار مبارزان، خصوصاً روحانیون پیرو امام خمینی بود نارضایتی مردم و قیام های فراگیر مردمی در سراسر کشور را به دنبال داشت.

قیام ۱۹ دی ۱۳۵۶ مردم قم پس از درج مقاله ای علیه امام و با محتوای توهین به ایشان در روزنامه اطلاعات، قیام ۲۹ بهمن تبریز که در مراسم چهلم شهدای ۱۹ دی قم اتفاق افتاد و در مراسم چهلم شهدای سایر شهرها از جمله این قیان ها بود.

شهریور ۵۷ مصادف با ماه رمضان بود که در ادامه مبارزات مردمی، این تشکل ها تشکل های با هدف حذف رژیم پهلوی و استقرار حکومت اسلامی سازماندهی گسترده ای پیدا کرده بودند.

اولین جرقه این اقدامات در ۱۳ شهریور( مصادف با عید فطر ) توسط ملت غیور ایران زده شد که در پی آن قیام ۱۶ و ۱۷ شهریور شکل گرفت.

حادثه ۱۳ شهریور در دوران نخست وزیری جمشید آموزگار بود. شاه برای حل این بحران و سرکوب اعتراضات، عنصر دین را نشانه گرفت و به دنبال شخصی ظاهراً مذهبی و اسلامی می گشت تا اینکه یکی از رجال سیاسی نظام شاهنشاهی یعنی جعفر شریف امامی به عنوان یک فرد به ظاهر اسلام نما از مجلس شاه رأی اعتماد گرفت

شریف امامی به محض بر روی کار آمدن با طرح دولت آشتی ملی چندین عمل انجام دادکه خود را موافق اسلام جلوه دهد.( تغییر تاریخ شاهنشاهی به هجری شمسی، برچیدن مراکز فساد و کازینوها و ....) اما در نظر مردم شریف امامی یک عنصر فریبکار و مسلمان نما و فاسد بود.

علیرغم تلاشهای دولت و ساواک برای تعطیلی روز ۱۶ شهریور، مردم بار دیگر در این روز دست به تظاهرات عمومی زدند که این راهپیمایی از قیطریه شروع و به میدان آزادی ختم می شد و مردم با شعارهای علنی تر به تظاهرات خود ادامه می دادند.

به دنبال این ناآرامیها رژیم شاه با حمایت کارتر (رئیس جمهور وقت آمریکا) در تهران و یازده شهر دیگر اعلام حکومت نظامی نمودند. این تصمیم زمانی ابلاغ شد که مردم اطلاعی از حکومت نظامی نداشتند.

صبح ۱۷ شهریور، مردم بی خبر از حکومت نظامی در ساعت ۸ صبح در میدان ژاله تجمع نمودند. دیری نپایید که نظامیان از همه جهات و حتی پشت بامهای اطراف، تظاهرکنندگان را محاصره کردند. مردم بی اعتنا به تذکر نظامیان به تظاهرات خود ادامه می دادند تا اینکه نظامیان از هر سو مردم بیگناه را به آتش گلوله بستند و عده زیادی از مردم بی گناه، شهید و مجروح شدند.

فردای روز ۱۷ شهریور، رژیم پهلوی آمار شهدای آن روز را ۵۸ نفر و تعداد کشته شدگان را ۲۰۵ تن اعلام نمود در صورتی که این ارقام غیر حقیقی بود و تعداد کشته شدگان و مجروحین بیشتر از این بود.

منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران- مرکز اسناد انقلاب اسلامی