استادراهنما: حجت الاسلام والمسلمین مهدي اسماعيلي

استادمشاور: حجت الاسلام والمسلمین حميد كريمي

محقق:سیماامیری(۶/۷/۹۳)

چکیده

خشم،یکی از هیجانهای پیچیدۀ انسان و واکنشی متداول نسبت به ناکامی و بدرفتاری است. همه ما در طول زندگی با موقعیتهای خشم برانگیز رو به رو شده ایم.اشکال خشم این است که اگر چه بخشی از زندگی است ولی انسان را از رسیدن به اهداف خود باز می دارد و علت اینکه افراد دربارۀ خشم در تضاد و تعارض هستند ، همین نکته است. چون از یک طرف خشم پاسخ طبیعی انسان است و از طرف دیگر می تواند روابط بین فردی را مختل کند و اشخاص را از رسیدن به هدف باز دارد.بهترین کار در این زمینه،حفظ این غریزه خدادادی در حد اعتدال می باشد چون تفریط در خشم باعث بی غیرتی می گردد و افراط در آن هم دارای آثار سوئی است که زندگی انسان را در دنیا و آخرت تحت الشعاع قرار می دهد.برای شناخت آثار سوء خشم و چگونگی مقابله با آن رجوعی شد به قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام و نیز به روان شناسی نوین رجوع شد، سپس مقایسه ای انجام شد بین مطالب بدست آمده برای ارائه بهترین راه حلها در زمینۀ مقابله با خشم افراطی و آثار سوء آن که این امر باعث شکل گیری پژوهشی شد با عنوان «بررسی تطبیقی خشم و آثار سوء آن در زندگی انسان از منظر قرآن، حدیث و علوم روز» نتایج به دست آمده به شرح زیر است:غضب بر دو نوع است (خشم خداوند و خشم مخلوق) که خشم مخلوق به خشم ممدوح و مذموم تقسیم می شود و خشم مخلوق سه حالت دارد (تفریط،اعتدال و افراط) و آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد خشم مفرط است و این که در هر سنی و با هر جنسیتی این خشم بروز می کند منتهی با نمودهای مختلف زمینه های مختلفی برای بروز خشم وجود دارد اعم از ( زمینه های جسمانی،روانی و اخلاقی) وآثار سوء خشم چه جسمانی ، چه روانی و چه اخلاقی هم در این دنیا دامنگیر انسان است هم در زمان مرگ و صد البته بعد از آن.راههای علمی و عملی پیشنهاد شده برای مهار غضب اگر چه در بدو امر متعدد به نظر می رسد ولی قطعاً آن راهی مطمئن تر است که برگرفته از قرآن وکلام معصومین علیهم السلام می باشد که موجب خشنودی خداوند شده وگردن انسان را از حق الناس آزاد می کند و او را شایسته شفاعت معصومین علیهم السلام می نماید و در آخر او را لایق ورود به بهشت می گرداند.

کلید واژه ها:غضب، قرآن، حديث، علوم روز، دنيا، آخرت.