در عید قربان یک قدردانی بزرگ الهی نهفته است از پیامبر برگزیده ی حضرت حق، حضرت ابراهیم علیه السّلام که آن روز ایثار کرد. بالاتر از ایثار جان، در مواردی ایثار عزیزان است. او در راه پروردگار، به دست خود عزیزی را قربان می کرد؛ آن هم فرزند جوانی که خدای متعال بعد از عمری انتظار، در دوران پیری به او داده بود؛ که فرمود: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ»[۱]. خدای متعال این دو پسر را در دوران پیری، لا بد بعد از یک عمر انتظار و اشتیاق، به این پدر داده بود؛ امید فرزند هم دیگر بعد از آن نداشت. سید شهیدان همه ی عالم، حضرت ابا عبد اللَّه الحسین علیه الصّلاة و السّلام- که خود مظهر ایثار و مظهر شهادت است- در دعای شریف عرفه از این حادثه یاد می کند؛«و ممسک یدی ابراهیم عن ذبح ابنه بعد کبر سنّه و فناء عمره»؛ این در دعای مبارک امام حسین در عرفه است که دیروز مؤمنین موفق شدند، این دعا را خواندند.

این ایثار و این گذشت، یک نماد است برای مؤمنانی که می خواهند راه حقیقت را، راه تعالی را، راه عروج به مدارج عالیه را طی کنند. بدون گذشت، امکان ندارد. همه ی امتحانهائی که ما می شویم، در واقع نقطه ی اصلی اش همین است؛ پای یک ایثار و یک گذشت به میان می آید. گاهی گذشت از جان است، از مال است؛ گاهی گذشت از یک حرفی است که کسی زده است، می خواهد با اصرار و لجاجت پای آن حرف بایستد؛ گاهی گذشت از عزیزان است؛ فرزندان، کسان. امتحان یعنی عبور از وادی محنت. یک محنتی را، یک شدتی را جلوی پای یک انسانی یا یک ملتی می گذارند؛ عبور از این محنت، امتحان است. اگر توانست عبور کند، به آن منزل مقصود می رسد؛ اگر نتوانست- نتوانست استعداد مندرج در وجود خود را بروز دهد، نتوانست بر هوای نفس غالب بیاید و عبور کند- می ماند؛ امتحان این است. امتحان الهی برای این نیست که خدا ما را بشناسد، ببیند ما در چه وزنی، در چه حدی هستیم؛ خود امتحان در حقیقت یک گام است به سوی مقصد. من و شما که امتحان می شویم، معنایش این است که اگر توانستیم از این شدت و از این محنت عبور کنیم، یک وضع جدیدی، حیات جدیدی، مرحله جدیدی را به دست می آوریم. در این خصوص، یک ملت و یک شخص تفاوتی نمی کند.[۲]

پی نوشت ها

[۱] ابراهیم/۳۹

[۲] بيانات در ديدار مردم اصفهان در روز عيد قربان و در سالروز ۲۵ آبان ۱۳۶۱؛ تشييع پيكرهاى مطهر ۳۷۰ شهيد استان اصفهان‏۲۶ /  ۰۸ / ۱۳۸۹