۲۶ تیر ماه سالگرد تأسیس شورای نگهبان است. نهاد شورای نگهبان از جایگاه بسیار خطیری در نظام جمهوری اسلامی برخوردار است. قانونگذار اساسی در ایران سعی کرده برای جلوگیری از انحراف در نظام جمهوری اسلامی، هم از حیث محتوای نظام و هم از حیث کارگزارانی که در نظام اسلامی تصدی برخی از مسئولیت ها را برعهده می گیرند، با تاسیس این نهاد، تضمینی برای این موضوع قرار دهد.
در اصل ۹۱ قانون اساسی علاوه بر اصول دیگری که مربوط به شورای نگهبان است هدف از تاسیس این شورا و وظیفه اساسی و مهمی که برعهده آن قرار داده شده بیان شده است. در این اصل به تشکیل شورای نگهبان و ترکیب آن پرداخته شده است. در این اصل درخصوص هدف و مسئولیت شورای نگهبان آمده است که به منظور تشخیص عدم مغایرت مصوبات مجلس یعنی قوانین و مقرراتی که بناست در کشور جمهوری اسلامی به منصه ظهور برسد، نهاد شورای نگهبان با ترکیب شش فقیه بعلاوه شش حقوقدان تشکیل می شود.
علت این ترکیب شش بعلاوه شش به این خاطر است که در شورای نگهبان، هم به مباحث مختلف حقوقی و نظام های مختلف حقوقی در ایران و کشورهای دیگر شناخت وجود داشته باشد و هم نسبت به فقه و معارف اسلامی، تا مصوبات مجلس شورای اسلامی با شرع مقدس اسلام و قانون اساسی مغایرت نداشته باشد.
شورای نگهبان چگونه شکل گرفت؟
حضرت امام خمینی (ره) از همان روز های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، اصرار و تأکید ویژه ای بر شکل گیری هرچه زودتر ساختار سیاسی و ریل گذاری برای نهاد های قانونی نظام نوپای جمهوری اسلامی داشتند. از همین رو با برگزاری انتخابات مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی در ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ و پس از سه ماه تلاش و فعالیت فوق العاده، تدوین و تنظیم قانون اساسی در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ آماده و در ۱۲ آذر ۱۳۵۸ در یک همه پرسی به تصویب نهایی ملّت رسید.
یکی از نوآوری های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پیش بینی نهاد «شورای نگهبان» بود. نهادی که پیش از این در پیش نویس قانون اساسی هم تعبیه شده بود.
مرحوم دکتر حسن حبیبی مأمور تهیه پیش نویس قانون اساسی شد و نهایتاً با تلاش های او پیش نویس اولیه قانون اساسی تهیه و تنظیم شد که بعد ها نظرات دیگران نیز مورد توجه قرار گرفت و نهایتاً یک پیش نویس جامع تری که در آن اصل ولایت فقیه نیز لحاظ شده بود، نهایی و تصویب شد.
امام خمینی ره: «شورای نگهبان، عماد ملت و دین و مایۀاطمینان و سکینۀقلب مؤمنین است و درحقیقت نبض نظام اسلامی به شمار می رود. وقتی شورای نگهبان ...