استادراهنما:سرکارخانم فاطمه قنبري

استادمشاور: حجت الاسلام والمسلمین مهدي اسماعيلي

محقق: پروانه نقدعلیان (۲۱/۱۰/۹۴)

چکیده

      اساس خلقت بر محبت و دوستی بنا شده زیرا محبت از جانب انسان­ها چیزی جز طلب کمال و برطرف کردن حاجات طبیعی خود نیست که اولاً و بالذات متعلق به فعل یا انفعال خود است و ثانیاً بالتبع بر هر چیزی که بالفعل و انفعالش سر و کار دارد اما از جانب خداوند که کمال مطلق است حب او ذاتی است و هر چیزی ذات خود را دوست می­دارد و همچنین آثار وجودی خود را نیز دوست می­دارد پس خداوند ما را دوست می­دارد چون مخلوق او هستیم و ما خداوند را دوست می­داریم چون خالق و منعم ماست. لذا در این رساله از جوانب گوناگون مسأله دوستی بررسی و بیان شده است و در مقابل آن نیز دشمنی که عارضی است بخاطر عناد و انکار آگاهانه یا غیرآگاهانه برخی و فریب شیاطین انسی و جنی خوردند برخی دیگر، گریبانگیر انسان­ها شده لذا خود را اله فرض گرفته و منکر توحید و معاد شده­اند زیرا این دو یک حقیقت وجودی هستند « إنَّالله وإنَّا الیه راجعون» بنابراین دنیا را نیز به شدت دوست می­دارند زیرا به سبب دنیا استکمال و حاجات طبیعی خود را نیز برطرف می­کنند و در همین راستا از نظر اعتقادی و فکری و معرفتی و اخلاقی و اجتماعی با هم متفاوت می شوند لذا در این رساله معیارها و ملاک­های شناخت هر دو بیان شده است . دوستان خداوند براساس فطرت پاک خود همان فطرتی که خداوند آنها را آفریده عمل می­کنند مانند توحید و یکتاپرستی و اعتقاد بر معاد و ایمان و یقین بر آنچه نازل شده بر پیامبر از طریق وحی بنام  دین و پذیرای ولایت الهی هستند زیرا اهل تعقل وتفکر و تدبر در آیات انفسی­اند « من عرف نفسه فقد عرف ربَّه » و چون خداوند را حاضر و ناظر و قادر می­دانند لذا دائم الذکر هستند و در خُلقیات اخلاص داشته و صادقند و اهل تقوا و توکل­اند ودر برابر مصایب ومشکلات صبور و حلیم هستند و در اجتماع اقامه نماز می­کنند و اهل جهاد و انفاق فی سبیل الله هستند و در نتیجه خداوند به آنها حیات طیبه و نورانیت قلب و بینایی دل عطاء کرده است و در مقابل دشمنان الهی که برای خداوند شریک قائل شده­اند و منکر معاد هستند کافرند زیرا ولایت شیاطین و طاغوت را پذیرفته به سبب جهالت و سفاهت و عدم تدبر در فطرت و حقایق پیرامون خود و لذا برای پوشاندنعقدها و ضعف درونی خود اهل ریا و خدعه و دروغ بوده وچون تنها با یاد خدا دل­ها آرام میگیرد دائماً در خوف و حزن هستند و در اجتماع سعی در اضاعه نماز و عدم انفاق و بخیل و حریصند و سعی دارند صد عن سبیل الله باشند لذا خداوند هم قلب­های آنها را تیره و قسی می­کند تا در ذلت آشکار بسر برند و دچار قهر و غضب الهی در دنیا و آخرت شوند.

  کلید واژه ها: معیار، ویژگی، دوستی، دشمنی، خدا، قرآن، حدیث.