زندگی نامه علامه طباطبایی
سید محمدحسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی ، حکیمی الهی، اصولی، فقیه، مفسر قرآن، عارف و اسلام‌شناس بود که در علومی چون: ادبیات، کلام، نجوم، هیئت و ریاضیات نیز سرآمد بود.
کتب های ارزشمند و کم نظیری چون تفسیر المیزان، بدایة الحکمة و نهایة الحکمة و اصول فلسفه و روش رئالیسم از آثار این مرد الهی و دانشمند بزرگ اسلام است.
ولادت و خاندان
علامه، در روز ماه ذیحجه ۱۳۲۱ق مصادف با ۱۲۸۱ش در شادآباد تبریز به دنیا آمد.
اجدادش تا ۱۴ پشت، دانشمند و عالم بودند. از جمله«سراج‌الدّین عبدالوهاب» جدّ معروف اوست که با وساطت وی، نبرد خونین دولت ایران و عثمانی، در سال ۹۲۰ قمری پایان یافت و «مرحوم میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی» شخصیّت دیگری است که از قرن‌ها پیش تاکنون شرافت و بزرگواری را از آن خاندان بزرگ قاضی طباطبایی تبریز کرده است.
اجداد پدری علامه طباطبایی از فرزندان امام حسن مجتبی (ع) و ابراهیم بن اسماعیل دیباج هستند و نیاکان مادری وی از سادات حسینی می‌باشند. ایشان در ۵ سالگی، مادر، و در ۹ سالگی پدرش را از دست داد.
دوران تحصیل و تدریس
وی پس از آموزش قرآن، آثاری چون گلستان، بوستان و … ادبیات، خوشنویسی و ادبیات عرب و علوم مدرسه طالبیه تبریز همراه برادرش به نجف رفت و در آنجا ده سال (۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴) به تحصیل علوم دینی پرداخت و در ۱۳۱۴ش به تبریز برگشت و تا ۱۳۲۵ که در آنجا ساکن بود، جلسه درسی خاصی نداشت و به تألیف و تحقیق مشغول بود. او در ۱۳۲۵ش به قم رفت و تا پایان عمر، آنجا ماند و مشغول تدریس، تحقیق و تألیف شد.
اساتید
مفسر فرزانه در کنار مرقد نورآفرین امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) خوشه چین زبردست بود که بیشترین استفاده را از فرصت فراهم آمده نمود. فقه، اصول، فلسفه، ریاضیات، رجال را از محضر اساتیدی والامقام فراگرفت. بزرگانی چون: حاج میرزاعلی ایروانی، آیت‌الله نائینی، شیخ محمدحسین اصفهانی، سیدابوالحسن اصفهانی، شیخ محمدعلی سرابی، سیدحسین بادکوبی، سیدابوالقاسم خوانساری، آیت‌الله حجت کوه کمری، میرزا علی‌اصغر ملکی، آیت‌الله حاج میرزا علی آقا قاضی.
سر سلسله اساتید ایشان مرحوم قاضی است. شخصیّتی که «سیّدمحمّدحسین» را «علاّمه» کرد . مرحوم علاّمه پیرامون استاد خود مرحوم قاضی چنین می‌فرماید: «ما هرچه داریم... از مرحوم قاضی داریم. چه آنچه را که در حال حیاتش از او تعلیم گرفتیم و از محضرش استفاده کردیم و چه طریقی که خودمان داریم و از مرحوم قاضی گرفته‌ایم»
شاگردان
ماحصل عمر باپرکت علامه تربیت شاگردانی است که هر کدام چراغی برای محفل اسلام است.
حضرات آیات و حجج اسلام:
۱ - شهید مرتضی مطهری. ۲ - شهید سیّدمحمّد حسینی بهشتی. ۳ - امام موسی صدر. ۴ - ناصر مکارم شیرازی. ۵ - شهید محمد مفتح. ۶ - شیخ عباس ایزدی. ۷ - سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی. ۸ - عزالدّین زنجانی. ۹ - محمّدتقی مصباح یزدی. ۱۰ - ابراهیم امینی. ۱۱ - یحیی انصاری. ۱۲ - سیدجلال‌الدین آشتیانی. ۱۳ - سیدمحمّدباقر ابطحی. ۱۴ - سیدمحمدعلی ابطحی. ۱۵ - سیدمحمّدحسین کاله زاری. ۱۶ - حسین نوری همدانی. ۱۷ - حسن حسن‌زاده آملی. ۱۸ - سیدمهدی روحانی. ۱۹ - علی احمدی میانجی. ۲۰ - عبدالله جوادی آملی. ۲۱- جعفر سبحانی. و...
آثار
از ایشان آثار علمی بسیار به جا مانده که قسمتی از آن‌ها بدین قرار است:
تفسیر المیزان- اصول فلسفه و روش رئالیسم- حاشیه بر اسفار صدرالدین شیرازی- سنن النبی (ص)- مصاحبات با استاد کربن- شیعه در اسلام- حاشیه بر کفایه الاصول- رساله در قوه و فعل- رساله در اثبات ذات- رساله در صفات-رساله در افعال-رساله در وسائط- الانسان قبل الدنیا- الانسان فی الدنیا- الانسان بعد الدنیا- رساله در نبوت- رساله در ولایت- رساله در مشتقات- رساله در برهان- رساله در مغالطه- رساله در تحلیل- رساله در ترکیب- رساله در اعتبارات- رساله در نبوت و مقامات- منظومه در رسم خط نستعلیق- علی والفلسفة الالهیه (به فارسی ترجمه شده است)- قرآن در اسلام-- رساله در حکومت اسلامی، که به فارسی و عربی و آلمانی چاپ شده است.
مقالات متعددی که در نشریات گوناگون مانند مکتب تشیع و درس‌هایی از مکتب اسلام و راهنمای کتاب و... به انتشار رسیده است.
درگذشت
علامه،یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۶۰ش (۱۸ محرم ۱۴۰۲ق) دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
( منابع: طباطبائی، بررسی های اسلامی، ج۱، ص۱۹- جمعی از فضلاء و دانشمندان از شاگردان علامه، یادنامه علامه طباطبایی، ص۱ – ۷- حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۴۱- دارالقرآن آیت الله علامه طباطبایی.)
در اواخر سال ۱۳۳۷ که به تهران رفته بودم، آقای دکتر جزایری پیشنهاد کردند که طبق درخواست دکتر هانری کربن استاد فلسفه در دانشگاه سوربن فرانسه و رییس انجمن دوستی فرانسه و ایران، ملاقاتی با نام برده به عمل آید و من که از ...
معرفی نرم افزار« آثار علامه طباطبایی»
متن کامل ۸۶ عنوان کتاب در ۱۷۲ جلد از آثار علامه طباطبایی (رحمه الله)، ارائه کتاب نهایه الحکمه با ۱۱ شرح و ترجمه، و کتاب بدایه الحکمه با ۷ شرح و ترجمه، نمایش ۱۲۶ تصویر، مشتمل بر تمثال و دست خط های علامه (رحمه الله) و ...
یکی از یاران شهید مطهری می گوید: در نظام طلبگی و حوزه، علامه( علامه طباطبایی رحمت الله علیه) نه تنها استاد علم بود، بلکه در متن آن استاد اخلاق و سازندگی هم بود؛ یعنی، استاد هم مربی بود و هم معلم؛ نشست و برخاست و تدریسشان خود تعلیم بود، مثلاً گاهی که به علامه طباطبایی عرض می کردیم: ...